Απευθύνεται σε:
- Φορείς εκμετάλλευσης μεγάλων αεροπλάνων
- Φορείς εκμετάλλευσης μικρών αεροπλάνων και ελικοπτέρων
- Εκπαιδευτικούς οργανισμούς
- Πάροχο αεροναυτιλίας
Ενημέρωση:
Οι παραλήπτες πρέπει να διασφαλίσουν ότι η παρούσα ανακοίνωση γνωστοποιείται σε όλα τα μέλη του προσωπικού τους, τα οποία πρέπει να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα ή μπορεί να ενδιαφέρονται για το περιεχόμενο της ανακοίνωσης.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το όργανο ένδειξης υψομέτρου ενός αεροσκάφους είναι στην ουσία ένα βαρόμετρο που παρέχει ενδείξεις ύψους ανάλογα με την πίεση. Μετρά την ατμοσφαιρική πίεση σε μια δεδομένη θέση, τη συγκρίνει με μια πίεση αναφοράς (QNH, 1013 hPa, QFE...) και μετατρέπει τη διαφορά πίεσης σε υψομετρική διαφορά σύμφωνα με τον νόμο βαθμονόμησης της τυπικής ατμόσφαιρας. Σε περίπτωση λανθασμένης ρύθμισης, το πλήρωμα του αεροσκάφους θα λαμβάνει λανθασμένη ένδειξη υψομέτρου.
Παρά τις ισχύουσες επιχειρησιακές διαδικασίες και τα διάφορα περιθώρια ασφαλείας που εφαρμόζονται (πχ καθαρότητα από την διαμόρφωση του εδάφους και των εμποδίων), ιδίως στον σχεδιασμό διαδικασιών προσέγγισης διά οργάνων, ένα σφάλμα στην ρύθμιση υψομέτρου μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες, συμπεριλαμβανομένου του κινδύνου CFIT, της εκτροπής από το διάδρομο ή της σύγκρουσης στον αέρα.
Οι αποκλίσεις μπορεί να οφείλονται σε έναν ή περισσότερους από τους ακόλουθους παράγοντες:
- μετάδοση λανθασμένου QNH από το ATS,
- παρανόηση της πληροφορίας από το πλήρωμα και μη αναγνώρισης από το ATS της λανθασμένης κατανόησης,
- εσφαλμένη εισαγωγή τιμής QNH από το πλήρωμα στην ρύθμιση του οργάνου εκ παραδρομής.
ΚΙΝΔΥΝΟΣ
Η εσφαλμένη ρύθμιση του οργάνου, όπως προαναφέρθηκε, ενέχει δύο κύριους κινδύνους:
- Μη επαρκή «καθαρότητα» με το περιβάλλον και τα εμπόδια που μπορεί να περιλαμβάνει (CTIF).
- Μη επαρκή υψομετρικό διαχωρισμό με άλλα αεροσκάφη που πετούν σε κοντινά υψόμετρα (MAC).
Στο κατωτέρω σχήμα φαίνεται παραστατικά ότι η επιλογή στην ρύθμιση του QNH από 1003hPa σε 1013hPa έχει ως αποτέλεσμα το αεροσκάφος να πετάει 300ft πιο χαμηλά από ότι ήταν σχεδιασμένη η πτήση.
(Πηγή: https://www.skybrary.aero/articles/altimeter-setting-procedures )
Επειδή ο Ελεγκτής Εναερίου Κυκλοφορίας (ΕΕΚ) δεν είναι σε θέση να γνωρίζει ποια πίεση έχει επιλέξει το πλήρωμα του αεροσκάφους, δεν δύναται να εντοπίσει άμεσα και το σφάλμα.
Το πλήρωμα αεροσκάφους, για να εκτελέσει λειτουργίες τρισδιάστατης προσέγγισης (3D approach) με βαρομετρική κατακόρυφη αναφορά, χρησιμοποιεί τις PBN δυνατότητες των αεροσκαφών τους. Συγκεκριμένα η τροχιά προσέγγισης κωδικοποιείται σε 3D (πλευρική τροχιά και κατακόρυφο προφίλ) στη βάση δεδομένων του συστήματος πλοήγησης (FMS, GNSS...). Tο τελευταίο καθορίζει την πλευρική τοποθέτηση του αεροσκάφους (πηγή GNSS που μπορεί να συνδυαστεί και με τις ενδείξεις άλλων αισθητήρων) και να χρησιμοποιήσει το βαρομετρικό υψόμετρο για να προσδιορίσει την κατακόρυφη θέση του αεροσκάφους.
Έτσι ένα σφάλμα ρύθμισης υψομέτρου μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένη κατακόρυφη τοποθέτηση του αεροσκάφους το οποίο ιδιαίτερα κατά την φάση της τελικής προσέγγισης, δημιουργεί αυξημένο κίνδυνο σύγκρουσης με το έδαφος, λόγω παραπλανητικής αίσθησης ασφάλειας.
Σημειώνεται ότι όταν υφίσταται άλλου είδους προσέγγιση, όπως με ILS, SBAS (Satellite Based Augmentation System) ή GBAS (Ground Based Augmentation System), κατά τις οποίες παρέχεται ακριβής γεωμετρική καθοδήγηση σε σχέση με τον διάδρομο προσγείωσης, η εσφαλμένη επιλογή πίεσης στο όργανο υψομέτρου δεν επηρεάζει την ασφαλή προσέγγιση.
ΜΕΘΟΔΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΥΓΗ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΕΣΦΑΛΜΕΝΗΣ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΤΟ ΟΡΓΑΝΟ ΥΨΟΜΕΤΡΟΥ
Υπενθυμίζεται στα πληρώματα αεροσκαφών και στον Πάροχο Αεροναυτιλίας ότι πρέπει να διασφαλίζεται ότι παρέχεται (από τον Πάροχο) η ορθή πληροφορία πίεσης και ότι εισάγεται από το πλήρωμα η σωστή ρύθμιση βαρομετρικού υψομέτρου στα συστήματα του αεροσκάφους.
Για την πρόληψη του κινδύνου εσφαλμένης βαρομετρικής ρύθμισης και τον μετριασμό των πιθανών συνεπειών του, συνιστώνται οι ακόλουθες πρακτικές:
Προς ANSP:
- να παρέχεται η πληροφορία του QNH στα πληρώματα αεροσκάφους όταν δίνονται οι πληροφορίες της προσέγγισης ή κατά την πρώτη επαφή με τον πύργο,
- όταν εγκατασταθεί εξοπλισμός MODE S EHS οι ΕΕΚ να παρακολουθούν τις πληροφορίες ρύθμισης βαρομετρικής πίεσης που μπορεί να στέλνονται από το αεροσκάφος για έγκαιρη αναγνώριση των αεροσκαφών που πετούν με εσφαλμένη ρύθμιση βαρομετρικού υψομέτρου.
Προς τους φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών:
- να αναπτύξουν διαδικασίες με τις οποίες θα ενθαρρύνονται οι κυβερνήτες να ελέγχουν την τιμή της QNH (ή QFE) σύμφωνα με τις προηγούμενες ρυθμίσεις αλλά και να συγκρίνουν τις τιμές και από άλλες διαθέσιμες πηγές (πχ ATIS),
- να βεβαιωθούν ότι η πιο πρόσφατη διαθέσιμη έκδοση λογισμικού και η πιο πρόσφατη βάση δεδομένων εδάφους και εμποδίων έχουν φορτωθεί στο σύστημα Terrain Awareness and Warning System (TAWS),
- να αναπτύξουν μεθόδους παρακολούθησης εσφαλμένης ρύθμισης υψομέτρου με το Πρόγραμμα FDM.
Επιπλέον, υπενθυμίζονται στον Πάροχο και στους χειριστές αεροσκαφών οι υποχρεώσεις τους σχετικά με τη χρήση τυπικής φρασεολογίας (ΕΕ αριθ. 923/2012) και την αναφορά περιστατικών (ΕΕ αριθ. 376/2014).
ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΟ ΑΕΡΟΝΑΥΤΙΛΙΑΣ
Οι οργανισμοί στους οποίους γνωρίζεται η παρούσα SIAN καλούνται όπως γνωστοποιήσουν στο προσωπικό τους την παρούσα SIAN.
Επίσης για την δημιουργία σχετικού υλικού προς το προσωπικό των οργανισμών με την παρούσα SIAN γνωρίζονται:
- EASA SIB 2023-03 (σε μορφή pdf)
- Η ηλεκτρονική διεύθυνση όπου μπορείτε βρείτε την DGAC Safety Leaflet No 2023/02 της Γαλλικής Πολιτικής Αεροπορίας : https://www.ecologie.gouv.fr/sites/default/files/Safety_information_Leaflet_2023-02.pdf
- Οι ηλεκτρονικές διευθύνσεις όπου μπορείτε να συλλέξετε αρχικές πληροφορίες για διάφορα συστήματα που αναφέρθηκαν στην SIAN:
Ι. https://www.skybrary.aero/articles/altimeter-setting-procedures
ΙΙ. https://www.skybrary.aero/articles/mode-s
ΙΙΙ. https://skybrary.aero/articles/performance-based-navigation-pbn
Παρακαλούνται οι οργανισμοί στους οποίους γνωστοποιείται η παρούσα SIAN όπως μας ενημερώσουν για τις δράσεις τους.
